Repičina pipa napada, zaštitite uljanu repicu!
Sjetva uljane repice u jesen 2016. godine bila je naklonjena ratarima, no zbog tako idiličnih uvjeta sjetve, već je zamjećena pojava jedniki repičine pipe (Ceutorhynchus sp.). Savjetujem da se obilaze površine pod uzgojem uljane repice te da se po potrebi obavi zaštita sistemičnim insekticidima.
Najvažniji ekonomski štetnici uljane repice su:
proljetne repičine pipe mala repičina pipa (Ceutorhynchus pallidactylus) i velika repičina pipa (Ceuntorhynchus napi)
Repičine pipe
Mala i velika repičina pipa sivkaste su boje tijela. Velika repičina pipa ima crne noge, dok su one riđe boje kod male repičine pipe. Velika repičina pipa naraste 3-4 mm, a mala 2,5-3,5 mm. Ličinke su im bijele boje sa smeđom glavom i nemaju noge. Razvijaju jednu generaciju godišnje, a prezimi u fazi odraslog oblika (imaga) najčešće u tlu. Tokom travnja kreće sa ishranom, a najveću aktivnost dostiže u doba cvatnje uljane repice. Odrasle pipe se kratko hrane grizući rubove listova, žile na naličju lista i peteljku.
Glavnu štetu čine ličinke i ženke kod odlaganja svojih jaja. Ličinke buše hodnike u stabljici, peteljkama i žilama dok se kreću gore i dolje po stabljici. Nakon mjesec dana ishrane spuštaju se u tlo gdje se kukulje. Odrasli oblici velike pipe ostaju u tlu, dok se imago male pipe ponovno javi tokom lipnja, hrani se kraće vrijeme i nakon toga odlazi na prezimljenje.
Mala pipa je brojnija od velike, ali ličinke velike pipe čine veće štete. Kada velika repičina pipa odloži jaja u biljku, stabljika se krene deformirati, a tkivo unutar stabljike pucati čime se otvara put napadu uzročnika bolesti (bijela i suha trulež, siva plijesan, crna pjegavost).
Mala repičina pipa polaže jaja u peteljku i žile listova, nakon čega listovi odumiru i otpadaju, a to dovodi do smanjenja prinosa.
Kada krenuti u suzbijanje?
Praćenje pojave ovih štetnika moguće je postavljanjem žutih posuda jer žuta boja privlači ove štetnike.
Prag štetnosti kod velike repičine pipe je 2-4 odrasla oblika na 10 biljaka, a kod male repičine pipe 3 odrasla oblika na metar kvadratni.
Kod dana kada je jutarnja temperatura nešto niža, aktivnost repičinih pipa je umanjena, no čim se krenu bilježiti temperature zraka veće od 15 °C aktivnost ovih štetnika bude u porastu.
Za suzbijanje repičinih pipa i drugih štetnika preporučuje se korištenje sljedećih insketicida:
| Djelatna tvar | Pripravak | Doza | Suzbija |
|---|---|---|---|
| alfa-cipermetrin | Fastac | 0,1 l/ha | repičinog sjajnika |
| klorpirifos | Pyrinex 250 ME | 2,0 l/ha | repičinog sjajnika i repičine pipe komušarice |
| klorpirifos + cipermetrin | Chromorel D | 0,5 l/ha | veliku repičinu pipu i repičinog sjajnika |
| metil-klorpirifos | Reldan 40 EC | 1,75 l/ha | repičinog sjajnika |
| klorpirifos-metil | Rely 40 | 1,75 l/ha | repičinog sjajnika. |
| lambda cihalotrin | Karate Zeon | 0,15 l/ha | repičine pipe i repičnog sjajnika i druge grizuće insekte |
| esfenvalerat | Sumialfa 5 FL* | 0,3 l/ha | velike repičine pipe i ostale grizuće insekte (repičinog sjajnika, repičinu pipu komušaricu, repičinog crvenoglavog buhača) |
Sumialfa 5 FL koristi se se suzbijanje više vrsta štetnika, no u različitim dozama. Pročitajte uputu o sredstvu prije primjene.
Tretiranje je potrebno obaviti u toplijem dijelu dana kada su pipe aktivnije.
Prije svake upotrebe sredstva za zaštitu bilja, uvijek pročitajte etiketu i informaciju o sredstvu.
Autor članka: Diana Marjanović, mag.ing.agr.
Diana je osnivačica poljoprivrednog portala agronomija.info. Završila je diplomski studij fitomedicine na Agronomskom fakultetu u Zagrebu.